Het Dendermondse LOVITAS BV trekt aan de kar van de CO2-reductie in Vlaanderen

Het bedrijventerrein Bosveld/Hoogveld in Dendermonde heeft als ambitie de eerste energiegemeenschap op bedrijventerreinen te worden in Vlaanderen. LOVITAS BV, het vehikel achter het project, trekt zo’n 58 miljoen uit voor private investeringen in hernieuwbare energie. In afwachting van de Vlaamse regelgeving diende het project een aanvraag tot regelluwe zone in met de steun van Fluvius System Operator, de werkmaatschappij van de Vlaamse distributienetbeheerders.

Ondanks de groeiende ambities en de druk van de Europese greendeal zal Vlaanderen haar streefcijfers inzake hernieuwbare energie niet halen. In oktober betaalde Vlaanderen nog 22,5 miljoen euro aan de Deense staat voor een ‘statistische transfer’ een bedrag dat met de verhoogde Europese ambities alleen maar zal stijgen. Zo wordt een deel van de Deense hernieuwbare productie bij deze van Vlaanderen gerekend.

Toch liggen er heel wat onontgonnen economische opportuniteiten in de race naar extra hernieuwbare energie. Verschillende ondernemers staan te trappelen om de handen in elkaar te slaan en werk te maken van gezamenlijke investeringen. Ze willen dit doen door onderling energie uit te wisselen en te flexibiliseren. Het Europees kader rond energiegemeenschappen biedt hiervoor de nodige kansen. Voorlopig botsen ze in Vlaanderen echter nog op een wetgevende muur en een mank faciliterend kader.

Hugo Van Den Broecke, voorzitter BC Dendermonde:

“In deze moeilijke economische COVID-tijden staan verschillende ondernemers klaar om samen te investeren in hernieuwbare energie. Het ‘Europese herstel- en relancebeleid spreekt expliciet over de noodzaak aan ‘clean technologies en renewables’. In het Vlaamse relanceplan blijft het evenwel zoeken naar een strategie rond hernieuwbare energie. Ons project is matuur, heeft een sterke focus en vergt weinig publieke middelen. In het kader van de energiegemeenschappen roepen de strategische adviesraden SERV en Minaraad gezamenlijk op om pilootprojecten te starten. Hierbij een oproep aan de Vlaamse regering om deze aanbevelingen niet in de wind te slaan en volop te kiezen voor ondernemerschap.”

Multiplicator voor private investeringen in hernieuwbare energie

LOVITAS BV, het juridische vehikel rond de energiegemeenschap, kon reeds meer dan 40 bedrijven overtuigen om het project te ondersteunen. Voorlopige ramingen schatten de totale investeringen in hernieuwbare energie op 58 miljoen euro. Dit moet resulteren in circa 30 Gwh per jaar aan hernieuwbare energie en een totale CO2 reductie van jaarlijks 6000 ton. De bedrijven willen samen investeringen in extra PV-panelen, WKK’s, windmolens en batterij-opslag.

Bert Leeman, director LOVITAS BV:

“Dit project is al vijf jaar in ontwikkeling en dit in nauwe samenwerking met de bedrijventerreinvereniging op Bosveld/Hoogveld, de Business Club Dendermonde, Stad Dendermonde, POM Oost-Vlaanderen & Intercommunale DDS. We staan klaar om op korte termijn een significante bijdrage te leveren aan de CO2-neutraliteit als de eerste hernieuwbare energiegemeenschap in Vlaanderen. Dit is een geweldige opportuniteit voor Dendermonde en Vlaanderen. We voelen de goesting en het geloof in het project op alle niveau’s. We beseffen dat het energielandschap een complex gebeuren is, maar met de goedkeuring tot regelluwe zone door de Vlaamse regering kunnen wij pionieren en de toekomstige regelgeving in realiteit uitvoeren. Een unieke kans voor Vlaanderen met het oog op de verdere uitrol van de komende regelgeving. Lovitas kijkt samen met alle partijen uit naar de beslissing van de vlaamse regering en hopen dat die positief zal zijn.

Regelluwe zone in afwachting van het decreet

Het dossier van de energiegemeenschappen passeerde in november voor de eerste keer langs de Vlaamse regering. In afwachting van de finale beslissing, de technische modaliteiten en uitvoeringsbesluiten van het nieuwe decreet rond energiegemeenschappen diende LOVITAS BV een aanvraag tot regelluwe zone in. Dit laat mature projecten toe om tijdelijk af te wijken van de bestaande regels en de wetgeving in ontwikkeling reeds in de praktijk te testen. Verschillende actoren uit de markt zoals de speerpuntcluster Flux 50 hopen dan ook dat de Vlaamse regering het potentieel van het project inziet.

Frederik Loeckx, directeur Flux 50:

“Energiegemeenschappen zijn voor ons een belangrijk focuspunt. Vlaanderen telt heel wat bedrijventerreinen waar we veel interesse zien in het onderling delen van hernieuwbare energie. Samen kunnen deze bedrijventerreinen dan ook een aanzienlijke bijdrage leveren aan het behalen van de doelstellingen rond hernieuwbare energie. Als Vlaamse energiecluster van Vlaamse bedrijven is het voor ons ook essentieel dat het gaat om projecten door en voor Vlaamse bedrijven. We blijven overtuigd dat middelen beter kunnen worden geïnvesteerd in de lokale economie, eerder dan aflaten in het buitenland aan te kopen.”

Fluvius springt mee op de kar

In de voorbereidingsfase voor de aanvraag tot regelluwe zone werd er in juni een memorandum afgesloten met de werkmaatschappij van de Vlaamse distributienetbeheerders, Fluvius. Het project in Dendermonde kreeg daarmee de toelating om via het bestaande distributienet te opereren. Door de intense samenwerking met Fluvius levert het project de mogelijkheid om als pilot case te fungeren in de ontwikkeling van de tariefstructuur voor energiegemeenschappen. Verscheidene andere projecten in Vlaanderen, zoals ‘Smart Energy Link’ van de POM Oost-Vlaanderen of ‘gedeelde energie is dubbele energie’ van de intercommunale DDS werden reeds geënt op het LOVITAS-project.

Bovendien levert het project vitale informatie omtrent de toekomstige dimensionering en versterking van het Vlaamse elektriciteitsnet. Volgens de VUB heeft ons land alleen al 20% extra stroom nodig indien het wagenpark op termijn volledig elektrificeert, met een extra druk op het net tot gevolg. Door onderling elektriciteit tussen gebruikers te flexibiliseren en uit te wisselen kunnen de toekomstige maatschappelijke kosten voor de versterking van het net vermeden worden.

Pieter-Jan Van De Weghe, manager Smart Energy Link POM Oost-Vlaanderen:

“Het project in Dendermonde geldt voor ons als tekstboekvoorbeeld voor het energiesysteem van de toekomst: het samen opwekken en sturen van energie in een cluster van bedrijven. Met het project van LOVITAS BV als koploper kunnen we een grote stap voorwaarts zetten in de ontwikkeling van een methodologie voor deze energiegemeenschappen. Bovendien komt de technologie uit de koker van Vlaamse bedrijven.“

Vlaamse spitstechnologie

Het managen van alle energiestromen in het smart grid verloopt via het platform Energytix ontwikkeld door twee Vlaamse KMO’s: IRC en SDM Projects. De ontwikkeling van het platform werd ondersteund met een projectsubsidie van VLAIO.

Het platform, op basis van artificiële intelligentie en deep machine learning, zal de meters van alle aangesloten bedrijven in real time uitlezen en de data centraal bewaren. Het zal met deze informatie de lokale elektriciteitsproductie- en vraag aansturen, rekening houdend met externe factoren als weersvoorspellingen en allerhande marktsituaties. De intelligente sturing zal er mee voor zorgen dat de CO2-neutraliteit van alle bedrijven er op vooruit gaat.